Od 24 lutego, czyli dnia początku agresji Rosji, granicę polsko-ukraińską przekroczyły już 3 miliony uchodźców z Ukrainy w tym głównie kobiety i dzieci – często niespokrewnione . Na terenie Polski małoletnie dzieci nie mogą pozostawać bez opieki osoby dorosłej lub też instytucji. Na potrzeby tej sytuacji maksymalnie ułatwiono możliwość ustanowienia opiekuna tymczasowego osobom niespokrewnionym ze sobą .
Uprawnionymi do złożenia wniosku są:
1) Straż Graniczna;
2) wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa;
3) prokurator;
4) Policja;
5) kierownicy jednostek organizacyjnych pomocy społecznej,
6) przedstawiciele organizacji międzynarodowych lub pozarządowych zajmujących się udzielaniem pomocy cudzoziemcom;
7) osoba sprawująca faktyczną pieczę nad małoletnim;
8) osoba, która objęła faktyczną pieczę nad małoletnim po wjeździe przez małoletniego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i sprawuje ją w dniu złożenia wniosku;
9) inne osoby lub podmioty, w ramach swoich zadań.
Ustanawiając opiekuna tymczasowego sąd kieruje się dobrem dziecka. Opiekunem może być Polak – znajomy rodziców lub sąsiadka Ukrainka, która przyjechała z dzieckiem do Polski.
Sąd rozpoznaje sprawę bezzwłocznie, nie później niż w terminie 3 dni od dnia wpływu do sądu wniosku lub powzięcia informacji o konieczności ustanowienia opiekuna tymczasowego.
